Ἡ συνάντηση ἑλληνισμοῦ καί χριστιανισμοῦ

Κώστας Ζουράρις
Μιλᾶτε τὴν ἀρχαία ἑλληνική, διαβάζετε τὰ ἀρχαία κείμενα. Ποιὸ πιστεῦτε ὅτι θὰ εἶναι τὸ μέλλον τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας;

-- Γίνεται μόδα πιά. Ἄλλωστε ἡ γλῶσσα εἶναι μία. Ὁ Σεφέρης ἐπιμένει ὅτι ἡ γλῶσσα εἶναι ἑνιαία. Οἱ διαφορές, λέει ὁ Κοέν, ἀνάμεσα στὴν Σαπφὼ καὶ τὸν Πίνδαρο εἶναι μεγαλύτερες ἂπ΄ὅ,τι ἀνάμεσα στὸν Ἐλύτη καὶ τὸν Πίνδαρο. Οἱ διαφορὲς εἶναι μικρές, ἁπλῶς τώρα, μὲ τὸν τρόπο ποὺ δοαμορφώνεται ἡ γλῶσσα, κάνει πολλοὺς Ἕλληνες νὰ μὴν μποροῦν νὰ παρακολουθήσουν τὶς διάφορες μορφές. Ἀλλά μου ἔχει κάνει ἐντύπωση ὅτι καὶ στὴν τελευταία γωνιὰ τοῦ κόσμου οἱ Ἕλληνες καταλαβαίνουν τὰ παλιὰ ἑλληνικά, χωρὶς νὰ τὰ νοηματοδοτοῦν, γιατί τὰ «παίρνουν» μουσικά. Ἂν τοὺς πεῖς κάτι, τὸ νιώθουν.....


-- Ὁ χριστιανισμὸς πιστεύετε πῶς ὠφέλησε τὸν ἑλληνισμό;
-- Δὲν σᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι ἂπ΄ὅλους τους πληθυσμοὺς τοῦ πλανήτη ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, μόνο ὁ ἑλληνισμὸς υἱοθέτησε τὸν χριστιανισμό; Οἱ Ἑβραῖοι τὸν ἐγκατέλειψαν καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι τὸν πῆραν μετά, ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες. Μόνο οἱ Ἕλληνες προσέλαβαν τὸν Ἐσταυρωμένο Χριστό. Ἡ Σταύρωση ἔπεισε τοὺς Ἕλληνες. Χωρὶς τὴν ὑποδοχὴ ποὺ κάναμε στὴ σταύρωση, ὁ ἑλληνισμὸς θὰ ἦταν τώρα σὰν τοὺς Χιτίτες, τοὺς Ἀσσυρίους, τοὺς Βαβυλωνίους, ἄρα θὰ εἶχε σβήσει. Εἴμαστε ὁ ἀριστικρατικότερος λαὸς τοῦ πλανήτη καὶ μετὰ μὲ κάποια διαφορὰ εἶναι οἱ Κινέζοι. Ὅλοι οἱ ἄλλοι εἶναι ἐπιγενέστεροι. Ἐκεῖνο ποὺ πῆραν οἱ Ἕλληνες ἀπὸ τὸ χριστιανισμὸ ἦταν ἡ ἀγάπη, ποὺ τοὺς βοήθησε νὰ ξεπεράσουν τὴν ἀλαζονεία τους. Ὑπῆρξε ὁ πιὸ ἀλαζονικὸς λαὸς τοῦ κόσμου, εἶχε καβαλήσει τὸ καλάμι ἤ, γιὰ τὴν ἀκρίβεια, οἱ Ἕλληνες γεννηθήκαμε πάνω στὸ καλάμι. Στὴν Ἰλιάδα γιὰ πρώτη φορὰ ἀναδύεται ἀπὸ τὸ Αἰγαῖο τὸ ἐγώ, τὸ κυρίαρχο ἀρχηγικὸ ἐγώ.

-- Αὐτὸ ἦταν τότε ἴσως φυσικό. Οἱ Ἕλληνες εἶχαν αἴσθηση τῆς ὑπεροχῆς τους. Τώρα;
-- Καὶ τώρα ἔχουν. Εἴμαστε νικημένη κοινωνία ἐδῶ καὶ ὀκτὼ περίπου αἰῶνες. Αὐτὸ ὅμως εἶναι ἕνα γεγονὸς ἱστορικό. Νικηθήκαμε στρατιωτικά. Ἀλλὰ εἴμαστε ἀριστοκράτες. Καὶ αὐτὸ φαίνεται στὸ τραγοῦδι. Κοιτάχτε τὴν ἀρχοντιὰ ποὺ ὑπάρχει στὸ δημοτικὸ τραγοῦδι. [...] Ἡ ἀρχοντιὰ ὑπάρχει καὶ στὸ λαϊκό, ποὺ δὲν ἔχει καμία σχέση μὲ τὴν ἀντίστοιχη δυτικὴ ποιότητα τοῦ στίχου καὶ τῆς μουσικῆς. Αὐτὸ τό: «θὰ τὰ κάψω τὰ ρημάδια τὰ λεφτά μου γιὰ νὰ δῶ ἂν μ΄ἀγαπᾶς». Ἐκπληκτικὰ σχήματα. Ἐπαναφέρουν τὸ τραγικὸ καὶ τὸ ἱλαρὸ στὸ κέντρο τῆς ἐκκλησίας τοῦ δήμου.

-- Κι ἐσεῖς ἔχετε δυτικὴ παιδεία.
-- Εἶχα μεγάλη δυσκολία γιὰ παράδειγμα νὰ παρακολουθήσω τῆς ἑλληνική. Γιατί στὴν τρυφερή μου ἡλικία τὰ προσληπτικὰ σχήματά μου τὰ διαμόρφωσαν δυτικά. Ὑπῆρξα ἀπὸ τὰ κλασσικότερα εἴδη γενιτσάρων. Κατὰ σύμπτωση ἔγινα Ἕλληνας.


πηγή: Ἀντίφωνο, Συννέντευξη στὴν Νότα Ζωγράφου, γιὰ την ¨Ραδιοτηλεόραση¨, 1996.