Νεοελληνική εκπαιδευτική τραγωδία

Ένα ενδιαφέρον άρθρο από το βήμα – που απεικονίζει επαρκώς την νεοελληνική τραγωδία.

«Θυμάμαι την ανιψιά μου που για δύο συναπτές χρονιές δεν ήθελε να πάει στο σχολείο: η φιλόλογος, τραγική φιγούρα μητέρας που είχε χάσει το παιδί της από αυτοκτονία, «ξέσπαγε» στα άλλα τα παιδιά, τους μαθητές της. Η πολιτεία δεν είχε τρόπο να προστατεύσει αυτά τα άλλα παιδιά. Η εκπαιδευτικός, τραγική μάνα αλλά ακόμη τραγικότερη παιδαγωγός, παρέμενε ακλόνητη στη θέση της.

Φέρνω ακόμη στο μυαλό στρατιές ολόκληρες μητέρων να ταλαιπωρούνται γιατί τα παιδιά τους (σε τάξεις κρίσιμες, όπως η Α΄ Δημοτικού) «έμειναν πάλι χωρίς δάσκαλο, για δεύτερη φορά εφέτος». Εδώ δεν μεσολάβησε τραγικό συμβάν- παρά μόνο η τραγική αδιαφορία που ήθελε τους δασκάλους να μετακινούνται ως απρόσωπα πιόνια στο εκπαιδευτικό σκηνικό, εξυπηρετώντας συνήθως ρουσφέτια.

Το πικρό «Πάει αυτή η χρονιά» δεν είναι σπάνια επωδός στα χείλη στωικών γονέων που προφανώς δεν βλέπουν τρόπο να αντισταθούν στη μοίρα τους.

Στα μάτια μου είναι ζωντανή η εικόνα του βαριεστημένου διευθυντή («Εγώ δύο χρόνια θέλω για τη σύνταξη») που μαζί του, στον δρόμο προς τη σύνταξη, σέρνει και τα όνειρα των μικρών μαθητών, αποστερώντας τη σχολική ζωή τους από κάθε ίχνος πνοής, λαχτάρας για γνώση, για επικοινωνία. Η γκρίζα φιγούρα του διευθυντή αυτού, ο οποίος αισθάνεται κυρίαρχος της απραξίας στον μικρόκοσμό του, δεν δίνει λόγο σε κανέναν και δεν αμφισβητείται από κανέναν, δεν είναι δυστυχώς ξένη σε κανέναν- κανέναν που έχει περάσει από τη δημόσια εκπαίδευση στη χώρα μας.

Στο γκρίζο αυτό τοπίο ο μαθητής δεν είναι πουθενά. Περίπου του κάνουν χάρη που ασχολούνται μαζί του- όσο ασχολούνται. Ετσι κι αλλιώς, το πρόβλημά του (κατά βάση η εισαγωγή σε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ιδρυμα) θα του το λύσουν άλλοι, δηλαδή το φροντιστήριο. Το σχολείο, στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, δεν εξυπηρετεί παρά μόνον ως ξυπνητήρι το πρωί και ως χαλαρή κοινωνική απασχόληση για να περνάει η μέρα. Η δουλειά γίνεται το απόγευμα, επί πληρωμή. Τους δύο μάλιστα τελευταίους μήνες οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου δεν πρόκειται να πατήσουν στο σχολείο. Οι γονείς τους θα πάρουν χαρτί απ΄ τον γιατρό για να δικαιολογήσουν τις 150 απουσίες που δικαιούνται, ώστε τα παιδιά να μπορούν αναπόσπαστα να προετοιμαστούν για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Οι καθηγητές θα δεχθούν το πλαστό πιστοποιητικό για όοολους τους μαθητές, συμπράττοντας αβίαστα στην απάτη που ενορχηστρώνεται από γονείς, γιατρούς και εκπαιδευτικούς με την... αιγίδα του υπουργείου Παιδείας. Ετσι θα προπονηθούν, γιατί αργότερα έρχονται τα χειρότερα: πώς θα συνεχίσουν τη λαμπρή τους σταδιοδρομία εξαπατώντας την Εφορία, το Σύστημα Υγείας και εν γένει καθετί που ανήκει σ΄ αυτό το κράτος και υποτίθεται τους υπηρετεί- αλλά κατά βάθος αξίζει τον χλευασμό τους.

Κάπως έτσι κυλούν τα πράγματα στην ελληνική «δωρεάν» και «υποχρεωτική» εκπαίδευση για δεκαετίες και δεκαετίες... Οι εκπαιδευτικοί προσλαμβάνονται, τοποθετούνται, μετακινούνται, αποσπώνται και συνταξιοδοτούνται με κριτήρια που δεν έχουν καμία σχέση με τα συμφέροντα εκείνων που εκλήθησαν να υπηρετήσουν: των μαθητών τους δηλαδή. Υπάρχουν οι φωτισμένοι δάσκαλοι και καθηγητές που τα παιδιά τούς θυμούνται πάντα με συγκίνηση και υπάρχουν οι άλλοι, οι πολλοί, που δεν αισθάνονται την υποχρέωση για τον πενιχρό μισθό τους να δώσουν και ένα κομματάκι απ΄ την ψυχή τους σε αυτή τη δουλειά- έτσι κι αλλιώς κανένας δεν θα τους κρίνει. Η ανεπάρκεια του συστήματος αναπαράγεται εσαεί, αφού αυτό όλους βολεύει: τους εκπαιδευτικούς που, αν και υπεράριθμοι, δεν βρίσκονται ποτέ εκεί όπου οι υπηρεσίες τούς χρειάζονται, τους πολιτικούς που πουλάνε εξυπηρετήσεις μετακινώντας τους εκπαιδευτικούς και τους φροντιστές που βγάζουν χρήματα λόγω της ανεπάρκειας του συστήματος. Οι μόνοι χαμένοι είναι οι μαθητές και οι οικογένειές τους.

Και τώρα έρχεται ένα γενναίο νομοσχέδιο που θέλει να... σπάσει τα αβγά. Που βάζει τέρμα στις ανεξέλεγκτες αποσπάσεις και μεταθέσεις, κατοχυρώνοντας την- αυτονόητη- έννοια της συγκεκριμένης οργανικής θέσης σε κάθε συγκεκριμένη σχολική μονάδα. Που εισάγει την έννοια της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών ως προς την καταλληλότητά τους τόσο στην αρχή της σταδιοδρομίας τους όσο και στη διάρκεια. Που αναγκάζει επιτέλους τους διευθυντές των μονάδων να καταρτίζουν πλάνο δράσης και έκθεση πεπραγμένων για να ενημερώνουν όχι μόνο τους προϊσταμένους τους, αλλά και τους γονείς των μαθητών τους. Που θέλει να κάνει τους εκπαιδευτικούς να σέβονται τη δουλειά τους, ώστε- ελπίζουμε- τελικά να εμπνεύσουν και τον σεβασμό των μαθητών τους. Που αύριο θα είναι εκείνοι οι οποίοι θα πρέπει να βγάλουν τα κάστανα απ΄ τη φωτιά της κακοδιαχείρισης των προγόνων τους και να απολογούνται στις Βρυξέλλες. Ας ελπίσουμε ότι τα αβγά θα σπάσουν και οι αυριανοί πολίτες θα έχουν την εκπαίδευση που τους αξίζει. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα οι μαθητές θα έρχονται πρώτοι στις προτεραιότητες του εκπαιδευτικού συστήματος »