Ενδοσχολική Βία

* Εισήγηση σε γυμνάσιο με θέμα την ενδοσχολική βία.

"Είδηση από την Αγγλία: Μαθητής 9 ετών αυτοκτόνησε, γιατί δεν άντεξε τον εκφοβισμό και τις απειλές από συμμαθητές του στο σχολείο.
Η είδηση δεν βγήκε στα ΜΜΕ απλά γιατί το θύμα ήταν λευκός και οι θύτες έγχρωμοι.
Ανοίγουμε ένα θέμα σήμερα με έναν κίνδυνο. Την αρνητική διαφήμιση.
Για να μην καταλήξουμε στο φαινόμενο περιβαλλοντική εκπαίδευση, που από τότε που η προστασία του περιβάλλοντος έγινε μάθημα και πρόγραμμα σχολικών εκδρομών σε περιβαλλοντικά κέντρα, αντί για στάση ζωής καταλήξαμε σε πιο βρώμικο περιβάλλον και στο άθλιο φαινόμενο.
Οι μαθητές να βρωμίζουν το σχολικό χώρο και οι καθαρίστριες να μαζεύουν σκουπίδια στα προαύλια των σχολείων.
Αν η συζήτηση περί σχολικής βίας πάρει τη μορφή μαθήματος, τα αποτελέσματα θα είναι αντίθετα από αυτά που επιδιώκουμε.
Το πρόβλημα ενδοσχολική βία είναι η καθημερινότητα για κάθε εκπαιδευτικό, άξιο του λειτουργήματός του. Οι κεραίες όλων πρέπει να είναι σε λειτουργία, ώστε να λειτουργήσουν προληπτικά και θεραπευτικά.
Γι’ αυτό λοιπόν δεν θα σας κάνω μάθημα ηθικής, για το πόσο κακό είναι να τσακωνόμαστε με τους συμμαθητές μας.
Θα προσπαθήσω να σας αποκαλύψω τις αιτίες που γεννούν τη βία και όχι μόνο.
Σκοπός της βίας που μπορεί να είναι (λεκτική, σωματική ή ψυχολογική) είναι κυρίως η ταπείνωση και ο εξευτελισμός του ατόμου.
Αν εστιάζουμε στην έννοια ταπείνωση ως στόχο θα διαπιστώσουμε ότι το αντίθετο της ταπείνωσης είναι ο εγωισμός. Η ανάγκη προβολής του ΕΓΩ μας προσπαθεί να ταπεινώσει τον άλλο.
Ποιος έχει το πρόβλημα; το θύμα της βίας ή αυτός που για την ανάγκη προβολής του ΕΓΩ του ασκεί βία;
Είναι προφανές ότι ο προβληματικός ο ασθενής είναι ο επιτιθέμενος. Πρέπει να βρει και θύματα χαμηλής αντίστασης (αυτά συνήθως αντιμετωπίζονται ως δειλοί ή σωματικά αδύναμοι).
Το υπερτροφικό ΕΓΩ θα έλεγα ότι είναι η πιο βαριά ψυχική ασθένεια του ανθρώπου (ο καρκίνος της ψυχής).
Ο εγωισμός μας κάνει ατομιστές, με λατρεία και υπερηφάνεια για τον εαυτό μας. Όλα τα λάθη τα βλέπουμε μόνο στον άλλο. Χρησιμοποιούμε κάθε μέσο για αυτοπροβολή. Δεν μας επιτρέπει να πούμε «δεν ξέρω» και αυτό είναι το σημαντικότερο εμπόδιο για την πρόοδό μας.
Ο «μέγας» (κατά πολλούς) «φιλόσοφος» Ζαν Πωλ Σάρτρ έλεγε «η κόλασή μου είναι ο άλλος». Αυτή είναι η αποθέωση του ΕΓΩ.
Το χειρότερο στις μέρες μας είναι ότι οι ασθενείς με το υπερτροφικό εγώ τους, που εκδηλώνεται ως βία προς συμμαθητές και καθηγητές επιβραβεύονται από τα θύματά τους.
Τι κάνουν ομάδες «ερευνητών» που επεξεργάζονται ένα θέμα; Δίνουν ερωτηματολόγια προς συμπλήρωση.
Ποιες είναι οι ερωτήσεις;
Σε έχουν κτυπήσει - βρίσει – απειλήσει – εκβιάσει; (αποκαλύπτει τις μορφές βίας)
Ποιες οι αιτίες; Η αντίθετη ποδοσφαιρική ομάδα, η ειρωνεία, η ζήλεια.
Συνήθως τα ερωτηματολόγια αναφέρονται στον άλλο. Αποκαλύπτουν τις αδυναμίες του άλλου και ποτέ τις δικές μας.
Σε αντίθεση με αυτά θα σας πρότεινα ένα ερωτηματολόγιο με μία μόνο ερώτηση. Γράψε με αξιολογική σειρά ποια θεωρείς τα πέντε πιο σοβαρά ελαττώματά του - αδυναμίες του.
Ένα ερωτηματολόγιο – διαδικασία που θα σε οδηγήσει να στρέψεις το δάκτυλο προς τον εαυτό σου και όχι προς τον άλλο.
Όταν βάλουμε απέναντί μας τον εαυτό μας ίσως αποκαλύψουμε ότι π.χ:
- είμαστε είρωνες (προκαλούμε την επιθετικότητα του άλλου),
- δεν συμμετέχουμε στο μάθημα (ο καθηγητής μας αγνοεί) και η επιθετικότητά μας εκφράζει την ανάγκη να μας προσέξουν,
- είμαστε υπερόπτες λόγω της επιτυχίας μας στον αθλητισμό ή τα μαθήματα,
- στο σπίτι μας υπάρχει ταραχή νιώθουμε ότι δεν μας αγαπούν όσο θα θέλαμε και εκτονωνόμαστε βίαια στο σχολείο.
- η ανάγκη μας να φαινόμαστε ή να ξεχωρίζουμε μας οδηγεί σε άλλο ντύσιμο ή άλλου είδους επεμβάσεις στον εαυτό μας.
Μετά από αυτό θα φτάσουμε σε διάγνωση της προσωπικής ασθένειας (εγωισμού που ΟΛΟΙ έχουμε).
Μόνο μετά από διάγνωση ασθένειας είναι δυνατόν να προχωρήσουμε σε θεραπεία.
Συνοψίζοντας σας προτείνω τα εξής:
Α. Να αποκαλύψετε στον εαυτό σας τις δικές σας αδυναμίες συμπληρώνοντας ερωτηματολόγιο για δική σας χρήση (αυτό βέβαια ισχύει και για εμάς τους μεγάλους).
Β. Όταν βρεθείτε σε διένεξη με άλλον είτε αυτός είναι καθηγητής, είτε μαθητής, είτε γονιός καταγράψτε που εσείς είχατε άδικο. Όχι δίκιο. Το πιο εύκολο για όλους μας είναι να βρίσκουμε αιτίες στους άλλους. Το δύσκολο είναι να βρούμε τις αιτίες που έχουμε μέσα μας.
Γ. Να ξέρουμε πάντα ότι η επιθετικότητα είναι σύμπτωμα έλλειψης αγάπης. Να αντιμετωπίσουμε τον συμμαθητή μας σαν άτομο που έχει ανάγκη βοήθειας.
Δ. Η άσκηση βίας αποκαλύπτει αδυναμία αυτών που την ασκούν. Και πάντα οι αδύναμοι μας έχουν ανάγκη.
Ε. Αντί να προσπαθούμε διαρκώς να διορθώσουμε – αλλάξουμε τους άλλους, ας προσπαθήσουμε ΝΑ ΔΙΟΡΘΩΣΟΥΜΕ – ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ.
Ας έχουμε κατά νου το εξής:
"Πάντα ούν όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς"
(Αυτά που θέλετε να κάνουν σε εσάς οι άλλοι, τα ίδια να κάνετε και εσείς προς τους άλλους και όσα δεν θέλετε να σας κάνουν να μην τα κάνετε)
Η βία που ασκείται σήμερα μπορεί να είναι ατομική. Ένας επιδεικνύει την σωματική του υπεροχή γιατί είναι απολύτως αδύναμος σε πνευματικό επίπεδο. Το μόνο όπλο του είναι η γροθιά του, γιατί δεν αποφάσισε ποτέ να χρησιμοποιήσει το μυαλό του.
Δεν εμπιστεύεται τις νοητικές του ικανότητες και αντιδρά βίαια.
Όλοι μας όταν ερχόμαστε σε αντιπαράθεση με τον άλλο επικαλούμαστε αφορμές που μας έδωσε. Στην ουσία υπάρχουν πάντα αιτίες μέσα μας και περιμένουμε τις αφορμές που θα έρθουν από τον άλλο.
Εχθρός μας είναι οι αιτίες που έχουμε μέσα μας!
Η βία έχει πάρει και μορφές ομαδικής δράσης. Αδύναμοι άνθρωποι ενσωματώνονται στον όχλο και ψάχνουν για αντιπάλους.
Τέτοια φαινόμενα ισχύουν και για τους μεγάλους όχι μόνο για παιδιά. Άνθρωποι που δεν έχουν τη δύναμη ή το θάρρος να αρθρώσουν λόγο κρύβονται πίσω από κραυγές.
Φτάσαμε στο σημείο στην Αθήνα σχολεία να δίνουν ραντεβού σε πάρκα προκειμένου να πλακωθούν στο ξύλο.
Ακούστε παιδιά ξέρουμε εμείς οι μεγαλύτεροι ότι έχετε ενέργεια μέσα σας. Διεκδικείστε χρόνο για να παίξετε. Το παιχνίδι είναι μέσο εκτώνοσις, όχι το μποξ. Δυστυχώς εμείς (γονείς – καθηγητές) έχουμε ευθύνη για τις προτεραιότητες που σας βάζουμε.
Τα 20χρονα παιδιά πάμπλουτων οικογενειών που λήστευαν τράπεζες με τα καλάσνικωφ, ήταν άριστοι μαθητές που δεν τους είχε λήψει τίποτα κατά τη λογική των γονιών τους. Τους είχαν λήψει δύο μόνο πράγματα. Το παιχνίδι και τα ιδανικά!
Το κενό αυτό το κάλυψαν παίζοντας το παιχνίδι «κλέφτες και αστυνόμοι» και τώρα είναι στον Κορυδαλλό.
Τη στιγμή που θα σκεφτείτε να αντιδράσετε βίαια βάλτε στη θέση του θύματος τον αδελφό σας.
Η μη απάντηση σε πρόκληση σημαίνει δύναμη και όχι αδυναμία.
Σήμερα υπάρχει και ένα άλλο είδος βίας, η ηλεκτρονική βία. Το κινητό κάμερα είναι πλέον απειλή για τον άλλο.
Όταν σκεφτείτε να κάνετε πλάκα στο συμμαθητή σας, βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του άλλου. Πως θα νιώθατε αν την ίδια πλάκα έκαναν σε εσάς.
Να σκεφτούμε και κάτι άλλο. Το άτομο θύμα μπορεί λόγο σωματικής ή ψυχολογικής αδυναμίας να μην αντιδρά. Η μη αντίδραση όμως είναι μια προσωρινή κατάσταση η οποία λειτουργεί ως χρόνος συσσώρευσης θυμού και αντεκδίκησης.
Έχουμε πολλά τέτοια φαινόμενα κυρίως στην Αμερική όπου μαθητές θύματα, έγιναν ξαφνικά θύτες (οι επιτιθέμενοι και με όπλα ακόμα).
• Προβολή ppoint με θέμα: «Πως πετάνε οι αγριόχηνες»
Το μήνυμα των αγριόχηνων είναι πολλαπλό.
Η συνεργασία οδηγεί στο στόχο, η συμμετοχή σε όλους τους ρόλους δημιουργεί συνθήκες κατανόησης. Δεν αποδέχονται μόνιμους – γεννημένους αρχηγούς, αλλά παίζουν σταδιακά όλες αυτό το ρόλο σε απόλυτη αντίθεση με εμάς.
Έρευνα του εαυτού μας οδηγεί σε αυτογνωσία και σε αποδοχή του άλλου όπως αυτός είναι και όχι όπως εμείς θα θέλαμε να είναι!
Οδηγεί στη δική μας βελτίωση και όχι στην απαίτηση αλλαγής του άλλου.
Οδηγεί σε ισότιμες και ειρηνικές σχέσεις μεταξύ μας."
Μάρτιος 2013
Το πέταγμα της χήνας!